آیا توسل به مردگان جایز است؟

اهل سنت وجماعت توسل به میت را مانند توسل به زنده جایزدانسته اند چون فرقی بین آن دو نیست چراکه توسل یا به مقام نبوت است یا به پرهیزگاری متوفی در این صورت فرقی بین اینکه زنده باشد یامرده نیست.

چون صفت نبوت و پرهیزگاری بعد از مرگ باقی اند و دراین مورد از طرف پیامبر(ص) و صحابه نهی و منعی نشده است و به آنچه که طبرانی از عثمان بن حنیف روایت کرده و آن راصحیح دانسته استدلال کرده اند عثمان بن حنیف می فرمایند:

 

امام زمان (عج) در زمان غیبت، چگونه از دین حفاظت می کنند؟

امیر المومنین (ع) می فرمایند: اللَّهُمَّ بَلَى لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّةٍ إِمَّا ظَاهِراً مَشْهُوراً وَ إِمَّا خَائِفاً مَغْمُوراً لِئَلَّا تَبْطُلَ حُجَجُ اللَّهِ وَ بَیِّنَاتُهُ [1] زمین هیچ گاه از حجّت الهى خالى نیست، که براى خدا با برهان روشن قیام کند، یا آشکار و شناخته شده، یا بیمناک و پنهان، تا حجّت خدا باطل نشود، و نشانه‏ هایشان از میان نرود.

بنا بر این سخن، حتی کسی که پنهان نیز باشد، می تواند حجت الهی بوده و حافظ بینات باشد. اما طبیعتا شیوه عمل آن کسی که از دیدگان پنهان است، با شیوه کسی که آشکار و مشهور است، فرق می کند. کما اینکه درباره چگونه استفاده جامعه از امام زمان (عج) گفته شده است:

روای می گوی به حضرت صادق علیه السّلام عرضکردم چگونه مردم از حجت غائب و مستور بهره ‏مند میشوند و استفاده مى‏ برند فرمود همان طورى که از خورشید بهره میبرند هنگامى که در پس پرده هاى ابر پنهان است. [2]

برای درک روشن تر مساله نمونه ای تاریخی ذکر می کنیم.

یکى از روستائیان بحضور شیخ آمده سؤال کرد هر گاه زن آبستنى که بچه رحمش زنده باشد و خود آن زن بمیرد مى‏توان پهلوى او را شکافت و آن بچه را بیرون آورد یا او را با همان بچه باید دفن کرد شیخ پاسخ داد او را با همان بچه دفن کنند آن مرد پذیرفته بیرون رفت در راه سوارى با کمال عجله خود را بوى رسانید که شیخ مى‏گوید شکم مادر را شکافته بچه را بیرون آورید آنگاه زن را بخاک سپارید نامبرده بمحل خود رفته و بدستور ثانوى عمل کرد پس از چندى شیخ را از این پیش‏ آمد اطلاع دادند گفت من کسى را بچنین کارى مأمور نداشتم و او حضرت ولى عصر ع بوده الحال که در فتاواى شرعیه خطا مى‏ کنم دیگر فتوا نمى ‏دهم بهمین مناسبت بخانه نشست و درب فتوا را بروى خود بست تا آنکه توقیعى باین مضمون شرف صدور یافت «بر شما لازم است فتوا بدهید و بر ماست که شما را از خطاکارى نگهدارى کنیم» شیخ بار دیگر بمسند فتوا نشست. [3]

بنابراین امام زمان از طریق نائبان و کسانی که لیاقت جانشینی ایشان را دارند، مطالب لازم و ضروری را برای جامعه بیان می کنند. و در ملاقات علمای پرهیزکار با امام زمان (عج) شکی وجود ندارد. البته شاید در بعضی مواقع نیز، مطالبی از طریق القاء در دل علماء تعقیب شود. که این نوع از سنخ ولایت تکوینی می باشد. که یکی از شئون امام است.

[1]: نهج البلاغه، کلمات قصار 147

[2]:بحار الأنوار، ج‏23، ص 6

[3]:ترجمه الارشاد، ساعدی خراسانی، ص 4